Aktualności

17-19 października do Lublina przyjechali eksperci oraz przedstawiciele przemysłu z dziedziny metrologii z Włoch, Anglii, Czech, Ukrainy, Niemiec oraz z ośrodków z całej Polski. Podczas konferencji dyskutowana jest m.in. ocena wpływu współczesnej metrologii na gospodarkę, szczególnie metrologii aplikacyjnej oraz identyfikacja kierunków jej rozwoju w zakresie badań naukowych i wdrożeń. Eksperci rozmawiają o możliwości aplikacji wyników badań w przemyśle, zagadnieniach związanych z procedurą sprawdzania liczników energii podczas legalizacji, niepewnością pomiaru we współrzędnościowej technice pomiarowej, a także poświęcą uwagę aspektom metrologicznym w akredytowanym laboratorium badawczym. Wydarzenie jest również okazją do zaprezentowania dalszych działań Polskiej Unii Metrologicznej. Dyskutowano między innymi o tym, w jaki sposób uzyskać lepsze efekty gospodarcze wdrżania osiągnięć z zakresu szerokiego spectrum pomiarów w różnych obszarach techniki oraz w przemyśle. Zgromadzeni, w Lubelskim Centrum Konferencyjnym byli zgodni, że obecnie przemysł nie jest w stanie funkcjonować bez metrologii i to metrologii na najwyższym poziomie. "Oczywistym jest, że wszelkie produkty, które są wytwarzane w przemyśle, muszą być zgodne co do wymiarów, kształtu, położenia, czy też muszą być wytwarzane z odpowiednią jakością w trakcie zoptymalizowanych procesów produkcyjnych, dlatego też niezbędna jest wysokiej klasy aparatura i techniki pomiarowe, które mają zastosowanie każdego dnia w przemyśle"  – przekonywał Prof. Jerzy Józwik, Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Konferencji.

– ,,Dwieście kilkadziesiąt lat temu w zasadzie nie było urządzeń pomiarowych’’ – zaznacza rektor Politechniki Lubelskiej prof. dr hab. inż. Zbigniew Pater. – ‘’Wtedy, jak produkowano na przykład silniki parowe, to każdy producent miał jakieś własne rozwiązania, które pozwalały na to, żeby mierzyć średnicę tłoka, cylindra, w którym ten tłok się porusza. To wszystko było niezwykle mało dokładne, co przekładało się na duże straty cieplne i duże zużycie paliwa. Niecałe sto lat temu, kupujący śruby, otrzymywali produkt nieznormalizowany. To znaczy, że śruba od jednego producenta nie pasowała do nakrętki od innego. Trzeba było to wszystko ułożyć w jednakowe standardy. Podobnie jest z metrologią. Wszędzie musimy mierzyć. Są pomiary związane z elektrycznością, z masą, z ciśnieniem, w zasadzie z każdą wielkością fizyczną. I tego nie da się obejść, w szczególności w naukach technicznych, gdzie zajmujemy się przygotowaniem nowych rozwiązań dla przemysłu. Dzisiaj, dzięki rozwojowi metrologii, mamy precyzyjne urządzenia, które pozwalają na mierzenie z dokładnością do nanometrów (to są miliardowe części metra)’’ - zaznaczył.

‘’Dla nas najistotniejsza jest metrologia aplikacyjna, czyli ta, którą możemy wykorzystać w przedsiębiorstwach produkcyjnych, zwykle związana z dokładnością, jakością, kontrolą, sterowaniem’’ – wskazuje prof. dr hab. inż. Dariusz Mazurkiewicz, przewodniczący konferencji. – ‘’Szczególnie związana jest z wyzwaniami dotyczącymi tzw. Przemysłu 4.0. Oznacza to maksymalne wykorzystanie technologii cyfrowych, czyli cyfryzację produkcji. Te urządzenia odnajdują usterki i wykorzystując techniki komputerowe i odpowiednie algorytmy matematyczne, są wręcz w stanie przewidzieć, kiedy nastąpi awaria jakiegoś kluczowego elementu czy maszyny. Dzięki temu hb.. jesteśmy w stanie z wyprzedzeniem przeprowadzić czynności serwisowe po to, żeby uniknąć katastroficznych skutków wynikających z tej awarii’’.

– ‘’To, co dzieje się we współczesnej metrologii, to jest coś, co zapewnia możliwości sprawnej komunikacji’’ – podkreśla prof. dr hab. Jacek Semaniak, prezes Głównego Urzędu Miar. – ‘’Trudno wyobrazić sobie nowoczesne rozwiązania telekomunikacyjne bez pewnej miary czasu, który pozwala tak „szatkować” sygnał wyjściowy na łączach telekomunikacyjnych i tak go później odbierać, że potrafimy transferować w tym samym przedziale czasowym tysiące czy dziesiątki tysięcy rozmów. To są kwestie związane z nawigacją, do której przywykliśmy, w telefonach komórkowych. To są systemy związane z bezpiecznym używaniem zasobów systemów bankowych. Wszędzie tam, gdzie jesteśmy, ta metrologia jest z nami nierozłącznie. Ale to, że nie zdajemy sobie do końca sprawy, że ta metrologia tam jest, to może i dobrze. Obywatele powinni po prostu czerpać z zasobów państwa, a państwo powinno zabezpieczać to w taki sposób, żeby wszyscy czuli się bezpiecznie. Właśnie na straży tego typu usług stoi Główny Urząd Miar’’.

– Wyzwań przed metrologią jest bardzo dużo – przyznaje prof. dr hab. inż. Michał Wieczorowski, prorektor ds. rozwoju i współpracy z gospodarką Politechniki Poznańskiej, jeden z prelegentów.  – ,,Przede wszystkim świat bardzo się zmienia. Nie mówię już nawet o wojnie, którą mamy za granicą. Elektromobilność to nowe wyzwanie dla metrologii, żeby weryfikować, w jaki sposób te nowe auta i nie tylko będą funkcjonować i funkcjonują. Gospodarka wodorowa też jest dla nas bardzo ważna. I przede wszystkim troska o klimat i środowisko, czyli gospodarka obiegu zamkniętego, odnawialne źródła energii – tam też metrologii jest bardzo, bardzo dużo. Przy fotowoltaice mierzymy wszystkie parametry, które potem powodują, że ma ona określoną sprawność. Będziemy zastanawiać się wspólnie z tymi, którzy wytwarzają, jak poprawić to wszystko, jak weryfikować, żeby sprawność była jeszcze większa. Jeżeli będziemy chcieli mieć fotowoltaikę tej samej wielkości, to żeby docelowo dawała więcej prądu, więcej energii. Drugą bardzo ważną rzeczą są magazyny energii. To kolejna niesamowicie istotna rzecz, żebyśmy byli w stanie magazynować energię przez dłuższy okres. Tak samo np. przy wykorzystaniu wodoru będziemy analizować, w jaki sposób poprawić parametry przesyłu linii, parametry funkcjonowania elektrolizerów i wszystkiego, co jest z tym związane, żeby sprawność tych elementów była coraz wyższa’’.

– ,,Kryzys energetyczny na pewno przyspieszył całą procedurę. Myślę, że jeszcze z 10 lat temu nikt nie wyobrażał sobie, że wodorem można zasilać nawet kotły, które funkcjonują w domach. Fotowoltaika była wtedy jeszcze bardzo w powijakach. W tej chwili ceny energii spowodowały to, że szukamy rozwiązań alternatywnych, a jeżeli one przy tym mogą być zielone i pożyteczne dla środowiska, to tym bardziej należy pójść w tę stronę, żeby zadbać o to, co jest wokół nas’’ – dodaje prof. dr hab. inż. Michał Wieczorowski - jeden z uczestników konferencji, będący jednocześnie jedną z czołowy postaci polskiej metrologii.

Prof. dr hab. Jacek Semaniak, Prezes Głównego Urzędu Miar podkreślił, że należy dbać o dalszy prężny rozwój metrologii. – ,,Postęp technologiczny jest tak dynamiczny, że trzeba szukać nowych funkcjonalności, nowych wyzwań i to w bardzo szerokiej skali – od nano po megawielkości - mówi. Temu ma służyć nasze wspólne działanie pod nazwą Polskiej Unii Metrologicznej, jakie rok temu zostało zainicjowana w Lublinie, a której operatorem jest Politechnika Lubelska,. Skupia ona 40 podmiotów systemu nauki szkolnictwa wyższego. Dzięki tej inicjatywie możemy dzisiaj cieszyć się z tego, że Lublina na dwa, trzy dni staje się stolicą polskiej metrologii”

W konferencji wziął udział Minister Edukacji i Nauki prof. Przemysław Czarnek. Nawiązał do utworzenia w sierpniu 2021 roku Polskiej Unii Metrologicznej (PUM) z siedzibą w Politechnice Lubelskiej i podkreślił, że ,,Bez metrologii dzisiaj nie ma nic. Dzisiaj wszystko jest oparte na superprecyzyjnych pomiarach, stąd też na to stawiamy”

Minister Przemysław Czarnek zapowiedział, że wsparcie dla polskiej metrologii będzie nadal zapewnione.  ,,Chcę zagwarantować, że MEiN nie poprzestaje tylko na środkach na stworzenie PUM, organizowaniu tego rodzaju konferencji i kilkudziesięciu milionach złotych na programy związane z urzeczywistnieniem PUM oraz programy metrologiczne, ale jest również przygotowane na wspieranie tego przedsięwzięcia w kolejnym roku, bo bez tego trudno mówić o rozwoju polskiej nauki”.

Międzynarodową Konferencję Metrologiczną zorganizowano w Lubelskim Centrum Konferencyjnym w dniach 17-19 października 2022 roku z inicjatywy Politechniki Lubelskiej i Głównego Urzędu Miar.  Jednym z głównych prelegentów był dr Dominik Rozkrut, prezes Głównego Urzędu Statystycznego, który mówił o wpływie metrologii na gospodarkę. Przedstawił też plany w zakresie nowych wskaźników oddziaływania metrologii, jakie będą analizowane przez specjalnie do tego celu powołany zespół w GUS.

W wydarzeniu brało udział niemal 250 przedstawicieli świata nauki, biznesu, GUM oraz GUS. Podczas dwudniowych obrad w trakcie 15 sesji tematycznych wybitni przedstawiciele europejskiej metrologii z Polski, Anglii oraz Włoch wygłosili 7 wykładów, a prelegenci reprezentujący międzynarodowe środowisko naukowe i przemysłowe przedstawiali 90 referatów.