Aktualności

Katedra Konserwacji Zabytków z Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej odniosła sukces, zdobywając środki na realizację międzynarodowego projektu  pt. „Green & sustainable public spaces in historic cities –  innovative teaching programme” (Zielone i zrównoważone przestrzenie publiczne w historycznych miastach –  innowacyjny program nauczania). Spośród licznych wniosków o dofinansowanie w ramach programu Erasmus + w sektorze szkolnictwo wyższe, jedynie 20% z nich otrzymało wsparcie, a aplikacja lubelskiej uczelni uplasowała się na szóstej pozycji w ogólnopolskim rankingu.

W projekcie biorą udział trzy uczelnie: Politechnika Lubelska jako lider, Politechnika w Mediolanie i Uniwersytet w Granadzie oraz trzy miasta wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO: Zamość, Rawenna i Granada.

–  Zależało nam, żeby partnerzy pochodzili z różnych regionów Europy. Ale ich wybór nie był przypadkowy. Politechnika w Mediolanie to najlepsza uczelnia, jeśli chodzi o architekturę we Włoszech, natomiast  Uniwersytet w Granadzie to szkoła z ogromnymi tradycjami, założona w XVI wieku. Taka międzynarodowa współpraca z pewnością zaowocuje różnorodnością perspektyw i cennymi doświadczeniami – mówi dziekan Wydziału Budownictwa i Architektury, kierownik Katedry Konserwacji Zabytków prof. Bogusław Szmygin.

Tematem projektu są przestrzenie publiczne, takie jak ulice, place i podwórka, które odgrywają kluczową rolę w życiu społeczności miejskich. Jak zauważa prof. Bogusław Szmygin, zmiany klimatyczne sprawiają, że stają się one „wyspami ciepła”.

–  Są to miejsca, w których temperatura podnosi się o kilka, a nawet kilkanaście stopni. Jeżeli na zewnątrz mamy 30°C, to na takim wybetonowanym podwórku czy placu może tych stopni być ponad 40. W praktyce oznacza to, że użytkowanie tych przestrzeni jest coraz trudniejsze, a nawet może być niemożliwe. To znacząco wpływa na komfort życia zarówno mieszkańców, jak i turystów. Naszym zadaniem jest znalezienie takich rozwiązań, które pozwolą na modernizację tych przestrzeni, jednocześnie szanując ich historyczną wartość i ochronę konserwatorską –  podkreśla dziekan.

Jakie to rozwiązania? Po pierwsze naukowcy proponują wprowadzanie zieleni w różnych formach – trawników, kwietników i drzew. Zieleń nie tylko poprawia estetykę miejsca, ale również odgrywa ważną rolę ekologiczną, przyczyniając się do absorpcji dwutlenku węgla oraz wchłaniania wody opadowej. Dodatkowo zieleń dostarcza cienia, co jest niezwykle istotne dla użytkowników przestrzeni w okresach wysokich temperatur. Ochronę przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi mają zapewniać także różne formy zadaszeń, takie jak parasole czy wiaty, które w miastach typowo turystycznych, są również w stanie zapewnić odpowiednie miejsca do odpoczynku.

Kolejnym aspektem jest gospodarka wodą. Badacze wychodzą z propozycją przechwytywania wody opadowej poprzez zastosowanie zielonych terenów oraz zbiorników retencyjnych, aby nie płynęła bezużytecznie do kanalizacji.

Prof. Szmygin podkreśla również istotność otwierania przestrzeni prywatnych, takich jak podwórka, i przekształcanie ich w przestrzenie publiczne. Szczególnie w miastach turystycznych, gdzie ruch jest intensywny, taka praktyka pozwala na zapewnienie odpowiednich miejsc do odpoczynku dla mieszkańców i odwiedzających. Dobrym przykładem tego typu praktyki jest Zamość. Kilka lat temu wprowadzono tam rewitalizację podwórek. Utworzona w ten sposób przestrzeń została znakomicie zagospodarowana zielenią.

Warto zaznaczyć, że wszystkie zaproponowane rozwiązania muszą być starannie uporządkowane – zarówno pod względem funkcjonalnym, technicznym, jak i estetycznym. Ponadto konieczne jest zachowanie zgodności z wymaganiami konserwatorskimi, ponieważ wszystkie działania odbywają się w unikalnej scenerii historycznej.

Trwający trzy lata projekt, oprócz praktycznych działań, przewiduje także stworzenie materiałów dydaktycznych, w tym sylabusa przedmiotu, podręcznika dobrych praktyk oraz innowacyjnego kursu online w formie krótkich wykładów wideo, zwanych MOOC. Dzięki temu wiedza i doświadczenia zdobyte w trakcie projektu będą mogły zostać udostępnione i wykorzystane przez szersze grono osób zainteresowanych zagadnieniami zrównoważonej przestrzeni publicznej.

Całkowity budżet projektu wynosi 250 000 euro, co pozwoli na zatrudnienie ekspertów, organizację spotkań oraz wizyt studyjnych, jak również wsparcie działań partnerów.