Aktualności

O sobie mówi tak: „Jestem fizykiem z dyplomem z fizyki jądrowej niskich energii”. Dziś trafniej byłoby ją jednak nazwać badaczką powietrza oraz jego wpływu na zdrowie ludzi i środowisko. Prof. Lidia Morawska z Queensland University of Technology w Australii otrzymała tytuł doktora honoris causa Politechniki Lubelskiej. Wyróżnienie wręczono podczas obchodów 72. rocznicy powstania uczelni.

– Dla naukowca nie ma większego wyróżnienia niż tytuł doktora honoris causa. To odznaczenie przyznawane jest zwykle tym, którzy wnieśli istotny wkład w rozwój społeczeństwa. Świadomość, że to, co zrobiłam, zostało uznane za taki właśnie wkład, jest dla mnie ogromnie ważna – mówi wzruszona prof. Lidia Morawska. 

Nowa doktor honoris causa Politechniki Lubelskiej urodziła się w Polsce. Tutaj dorastała i zdobywała pierwsze naukowe doświadczenia. Potem prowadziła badania w Kanadzie by – od ponad trzech dekad – pracować w australijskim Brisbane. Naukowczyni wykłada również na uniwersytetach w Chinach i Wielkiej Brytanii.

Od fizyki jądrowej do jakości powietrza

Jej kariera naukowa związana z jakością powietrza zaczęła się niepozornie, od ciekawego przypadku...

– Był rok 1990, odbywałam staż podoktorski na Uniwersytecie w Toronto. Dla kaprysu wyjęłam sondę mojego DMPS z komory i wysunęłam ją przez okno laboratorium. Ku mojemu zaskoczeniu odkryłam, że stężenia cząstek submikronowych na tej ruchliwej ulicy w centrum Toronto były niezwykle wysokie: dziesiątki do setek tysięcy cząstek na centymetr sześcienny, wyższe od tych, które tworzyłam w komorze eksperymentalnej. Wtedy zdałam sobie sprawę, jak interesujący problem naukowy to przedstawia i że jest to znacząca luka w wiedzy. Wiedzy, która jest niezwykle ważna dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia – wspomina prof. Morawska.

Od prawie trzydziestu lat współpracuje z Światową Organizacją Zdrowia, współtworząc wszystkie wytyczne dotyczące jakości powietrza. Trafiła na listę 100 najbardziej wpływowych ludzi świata według magazynu Time, jest laureatką prestiżowej nagrody L’Oreal-UNESCO dla Kobiet w Nauce. Ale Jej największym osiągnięciem nie są tytuły.

– Zbudowałam pomost od nauki podstawowej do polityki i praktyki. Zmieniłam sposób, w jaki społeczeństwo jest chronione przed obecnymi i przyszłymi zagrożeniami, przyczyniając się do poprawy zdrowia i środowiska – mówi profesor Morawska i dodaje: – Jest jeszcze wiele do zrozumienia, zanim będziemy mogli powiedzieć, że temat UFP, czyli najmniejszych i najbardziej niebezpiecznych cząstek w powietrzu, został całkowicie zbadany. Jeśli w ogóle.

Badania prowadzone prof. Lidię Morawską zmieniły sposób, w jaki postrzegamy powietrze, którym oddychamy.

– Jej wiedza, doświadczenie i niekwestionowany autorytet mają realny wpływ na otaczającą nas rzeczywistość. Jest Osobowością w świecie nauki, naukowczynią, która wytycza kierunki – podkreśla recenzentka doktoratu honorowego prof. Bożena Zabiegała z Politechniki Gdańskiej.

– Jest jednym z najwybitniejszych naukowców w interdyscyplinarnej dziedzinie jakości powietrza wewnętrznego, a szczególnie pyłów i aerozoli – dodaje recenzent prof. Paweł Wargocki z Duńskiego Uniwersytetu Technicznego.

Z Politechniką Lubelską prof. Morawską łączy już 14 lat współpracy.

– W roku 2013 podpisaliśmy oficjalną umowę pomiędzy naszymi uniwersytetami, a cztery lata później aneks o możliwości wspólnego nadawania stopnia doktora. Były wspólne publikacje, liczne wizyty studyjne, działalność w komitetach naukowych konferencji, występowanie o wspólne projekty oraz opieka naukowa nad doktorantami – wylicza prof. Marzenna Dudzińska z Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki, promotorka doktoratu.

Dla społeczności akademickiej Politechniki Lubelskiej uhonorowanie prof. Lidii Morawskiej to nie tylko powód do dumy, ale i ważny znak czasu.

– Potrzebujemy takich ludzi-drogowskazów zarówno w nauce, jak i w życiu publicznym. Osób, które swoją pracą przypominają, że nauka to nie tylko analiza danych, ale też etyka, odwaga i pasja – zaznacza rektor Politechniki Lubelskiej prof. Zbigniew Pater. – Cieszymy się, że naukowcy tej klasy przyjmują ten zaszczytny tytuł. I nie jest to jedynie kurtuazja, wynika to z realnej współpracy naukowej, jaką Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki utrzymuje z prof. Morawską – dodaje.