Aktualności

Jak mózg rozumie ciało i dlaczego w chorobach, takich jak stwardnienie rozsiane czy uszkodzenia rdzenia kręgowego pacjenci tracą poczucie własnego ciała? Odpowiedzi na te pytania poszukają naukowcy z Politechniki Lubelskiej wspólnie z psychologami i neuropsychologami z Niemiec, Włoch, Szwajcarii i Turcji w ramach prestiżowego projektu badawczego ERA-NET NEURON Cofund. Jest on finansowany przez Komisję Europejską w programie Horyzont Europa.

– Pomimo ogromnych postępów w ostatnich latach, wiele aspektów funkcjonowania mózgu oraz jego dysfunkcji pozostaje wciąż nieznanych. Choroby mózgu i układu nerwowego obniżają jakość życia pacjentów i ich rodzin, a wraz ze starzeniem się społeczeństwa ich skala będzie narastać – czytamy na stronie programu ERA-NET NEURON Cofund.

Projekt, w który zaangażowani są naukowcy z Politechniki Lubelskiej, ma służyć lepszemu zrozumieniu tych procesów i wypracowaniu nowych metod diagnostycznych.

– Chcemy pomóc pacjentom. Jeżeli będziemy znali większość objawów, to możemy zacząć myśleć nad leczeniem tych chorób – podkreśla prof. Kamil Jonak, dziekan Wydziału Matematyki i Informatyki Technicznej Politechniki Lubelskiej.

W konsorcjum badawczym uczestniczą zespoły ze Szwajcarii, Niemiec, Turcji i Włoch, które wspólnie z naukowcami z Politechniki Lubelskiej chcą zbadać, jak mózg rozumie i interpretuje sygnały płynące z ciała w przypadku chorób, takich jak stwardnienie rozsiane i uszkodzenia rdzenia kręgowego. Badania obejmą 600 pacjentów, po 300 z każdej grupy, i prowadzone będą w klinikach w Hamburgu oraz Veronie.

Naukowcy z Politechniki Lubelskiej odpowiadają za opracowanie zaawansowanych algorytmów sztucznej inteligencji oraz metod analizy sygnałów EEG.

– Budujemy protokół do rejestracji sygnału EEG, który będzie stosowany w badaniach klinicznych. Naszym celem jest stworzenie narzędzi diagnostycznych pozwalających lepiej zrozumieć, jak pacjenci postrzegają swoje ciało w wyniku zmian w mózgu – mówi dziekan Jonak. 

– Nasza rola, poza kwestiami metodologicznymi i obliczeniowymi, będzie polegała także na tym, żeby znaleźć specyficzne funkcje mózgowe, specyficzne organizacje sieci spoczynkowej mózgu, które mogą mieć istotny związek z zakłóceniami poczucia cielesności u pacjentów – dodaje dr hab. n. med. Paweł Krukow, kierownik Zakładu Neuropsychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Podczas badań pacjenci będą korzystać m.in. z gogli VR oraz specjalnie przygotowanych scenariuszy testowych, które pozwolą szczegółowo przeanalizować powiązania między mózgiem a ciałem.

– Nasza część badawcza dotyczy analizy spoczynkowej aktywności mózgu. Chodzi o to, żeby znaleźć mózgowe korelaty, w tym sieciowe zakłócenia w postrzeganiu własnego ciała u pacjentów z różnymi chorobami mózgu np. po udarze niedokrwiennym – mówi dr hab. n. med. Paweł Krukow i dodaje, że w ramach współpracy PL i UML zagadnienia te badane są od 10 lat. – Sieciowa organizacja mózgu może być dzisiaj bardzo dokładnie mapowana i analizowana.

Projekt potrwa trzy lata. Jego całkowity budżet wynosi 1,5 mln euro, z czego 300 tys. euro przeznaczono na realizację zadań przez Politechnikę Lubelską. Dzięki tym środkom uczelnia zakupi nowoczesną aparaturę m.in. do elektroencefalografii i rozbuduje swoje laboratoria.

– To prestiżowe i rozwojowe przedsięwzięcie. Daje nam szansę nie tylko na współpracę z najlepszymi ośrodkami w Europie, ale także na zdobycie doświadczeń, które w przyszłości ułatwią udział w kolejnych konkursach badawczych – podkreśla profesor Kamil Jonak.

Prace przygotowawcze nad projektem trwały pół roku. Proces aplikacyjny składał się z dwóch etapów – od krótkiego opisu pomysłu, po szczegółowy plan badawczy wraz z budżetem. Konsorcjum, do którego należy Politechnika Lubelska, znalazło się w gronie nielicznych ośrodków, które uzyskały finansowanie.